Skiën wordt elk seizoen veiliger. De ongevallenstatistieken bewijzen het: Elk jaar raken er minder en minder wintersporters gewond. Dit komt door een betere bescherming van de ski-uitrusting en beter voorbereide en meer attente skiërs. Toch bestaat er, zoals bij elke sport, natuurlijk een zeker risico op blessures bij het skiën. SnowTrex bekijkt de zes meest voorkomende ski-blessures, hun oorzaken en hoe je ze het beste kunt voorkomen.
De meest voorkomende blessures bij het skiën
Knie blessures
Het zijn de knieën die het meest te lijden hebben van het skiën, waardoor zowel vrouwen als mannen zich hier het vaakst verwonden. De verschillen zijn echter groot. Een goede 44 procent van alle vrouwen liep in het winterseizoen 2016/2017 een ski-blessure aan de knie op, terwijl dat bij mannelijke skiërs slechts 23 procent was. Dit betekent dat knieblessures gemiddeld de meest voorkomende blessure bij het skiën zijn.
Schouder blessures
Na knieblessures komen schouderblessures vooral bij mannen voor (24,5 procent). Ruim 20 procent van alle skiërs raakt op dit gebied gewond, gevolgd door hoofdwonden (elf procent).
Letsel aan de romp
Het bovenlichaam is een ander gebied waar veel wintersporters geblesseerd raken. Meer dan negen procent loopt op dit gebied letsel op. Daarmee is het de op drie na meest voorkomende blessure bij het skiën.
Verwondingen aan heup, dijbeen en onderbeen
Op de vijfde plaats van de meest voorkomende blessures bij het skiën staan de heup en de dij, en op de zesde plaats staan de onderbenen.
Jezelf overschatten: veel blessures kunnen worden voorkomen
Zoals blijkt uit deze bijzonder vaak voorkomende verwondingen, is het “vallen” de belangrijkste oorzaak van verwondingen bij het skiën. 84 procent van alle ski-letsels zijn zelf toegebracht en ontstaan na een val. Slechts zes procent van de skiongevallen vindt plaats na een botsing met andere skiërs.
Enerzijds betekent dit dat de pistes zelf veilig zijn en dat moderne ski-uitrusting veel ernstigere ongevallen voorkomt. Anderzijds blijkt hieruit ook dat de valpartijen meestal de eigen schuld zijn en dus ook vermeden kunnen worden.
Zo raakt meer dan de helft van alle skiërs tijdens de eerste twee dagen van hun skivakantie gewond. Naast de ongewone hoogtes van de gebergtes leiden ook de bijzondere weersomstandigheden in deze periode tot meer valpartijen. Het lichaam is vaak niet voorbereid op de inspanning door een gebrek aan passende fysieke voorbereiding op de wintersport. Daarnaast is het gebrek aan skiroutine ook merkbaar in de statistieken van valpartijen.
Dit kan worden vermeden door het de eerste dagen op de piste rustig aan te doen. Dit betekent dat je voldoende pauzes moet nemen, aan het begin de makkelijkere pistes moet nemen en de skidag in de vroege namiddag moet beëindigen. Zo kan het lichaam wennen aan zowel de hoogte als de sportieve inspanningen, zonder dat je blessures door onvoorzichtigheid of gebrek aan training oploopt.
Als je na de eerste paar afdalingen merkt dat je je onzeker voelt op de ski’s, kun je ook een skicursus volgen. Zo kunt je je eigen kennis zowel opfrissen als verdiepen, waardoor je zelfverzekerder op de piste staat.
In het algemeen is de overschatting van de eigen capaciteiten en de daaruit voortvloeiende riskantere skistijl de reden voor ski-blessures. Bovendien geven zowel de brede carve-ski’s als de goed geprepareerde pistes een sterk gevoel van veiligheid, wat skiërs kan verleiden tot riskant skigedrag.
Ook hier geldt: voorzichtigheid is beter dan een blessure en natuurlijk haal je liever het einde van de skivakantie. Wie de snelheid en de moeilijkheidsgraad van de hellingen langzaam opvoert, heeft niet alleen evenveel plezier bij de afdaling, maar loopt ook een veel kleiner risico op blessures.
Onoplettendheid is een van de meest voorkomende oorzaken van valpartijen en botsingen tijdens het skiën, zelfs na de eerste paar dagen van de skivakantie. Natuurlijk kun je een botsing niet altijd voorkomen, maar als je goed uitgerust de piste opgaat, lichamelijk fit bent en dus oplettender skiet, kun je veel van dergelijke ongelukken voorkomen.
De warming-up vóór de eerste afdaling is niet te onderschatten, om de bloedsomloop op gang te brengen en de spieren op te warmen. Dit vermindert het risico op letsel op de piste.
Tijdens de rit moet je altijd pauzes nemen en voldoende drinken – bij voorkeur water en geen alcohol. Niet te hartige snacks zorgen er ook voor dat je weer op krachten kunt komen en op het skiën kunt concentreren. Dit leidt ook tot minder valpartijen en dus minder verwondingen.
Deze uitrusting helpt blessures te voorkomen
Naast anticiperend en oplettend skiën kan de uitrusting ook enorm helpen om het risico op verwondingen bij het skiën tot een minimum te beperken.
Vooral jonge, mannelijke skiërs vertrouwen op rugbeschermers voor de wintersport. Deze kunnen ten minste valpartijen in het rug- en torsogebied opvangen, ook al betekenen de beschermers niet dat je daardoor sneller en risicovoller kunt of moet skiën.
Polsbeschermers bieden ook een goede bescherming bij valpartijen. Maar de bewezen beste bescherming in termen van uitrusting is de skihelm – voor de meeste mensen behoort die al tot de standaarduitrusting. Een helm beschermt tegen ernstig hoofdletsel bij een val en moet daarom belangrijk zijn voor elke wintersporter.
Hoewel skiongelukken nooit helemaal vermeden kunnen worden, kunnen veel van de belangrijkste verwondingen na een valpartij worden voorkomen door oplettend skigedrag, voorzichtigheid en een goede beschermende uitrusting.
Zoals bij elke sport bestaat ook bij skiën het risico op blessures. Toch ligt het aantal geblesseerde wintersporters op een historisch laag niveau en zijn de blessures ook niet meer zo ernstig. De grootste gevaren bij het skiën zijn zelfoverschatting, te riskant skiën en niet oplettend genoeg zijn.
De top zes blessureplekken bij het skiën zijn de knieën, de schouders, het hoofd, de romp, de heupen met de dijen en de onderbenen.
Zelfveroorzaakte valpartijen zijn verreweg de meest voorkomende oorzaak van deze skiblessures. Skiërs beginnen hun vakantie vaak te ambitieus en skiën te snel en te riskant. Zij nemen vaak niet de tijd om hun lichaam te laten wennen aan de sport, de hoogte en de weersomstandigheden.
Hoe beter je voorbereid bent en hoe oplettender je skiet, hoe veiliger je op de piste zult zijn. Ga daarom altijd goed uitgerust de piste op, warm van tevoren op, neem voldoende pauzes en drink voldoende, en voer de snelheid en moeilijkheidsgraad van de afdalingen langzaam op.
Nee. Skiën vereist echter een zekere algemene lichamelijke conditie. Het is dus raadzaam om buiten het skiseizoen regelmatig aan sport te doen. Het is niet de intensiteit van de sport die belangrijk is, alleen de regelmaat van de oefening.
Iedere wintersporter is verplicht te helpen bij een ongeval. Eerst beveilig je de plaats van het ongeval, controleer je de toestand van het letsel, roep je om hulp en verleen je vervolgens eerste hulp aan de gewonde.
Een skihelm biedt de meeste en belangrijkste bescherming. Maar ook rug- en polsbescherming kunnen een goede extra bescherming zijn, als je je daardoor niet laat verleiden tot riskanter skigedrag.
